Νόσος είναι η παθολογική εκτροπή γνωστής αιτιολογίας σε αντίθεση με την πάθηση με την οποία ορίζεται παθολογική εκτροπή άγνωστης αιτιολογίας. Προς το παρόν ως νόσοι χαρακτηρίζονται οι λοιμώξεις από μικρόβια ή ιούς, μύκητες και παράσιτα.
Κατά την εποχή του Ιπποκράτη, ο όρος νόσος περιέγραφε ένα αμιγώς κλινικό φαινόμενο, όπως πυρετός, κυάνωση, δύσπνοια κλπ. Τον 17ο αιώνα, ο Thomas Sydenham έθεσε τις βάσεις της νοσολογίας, διακηρύσσοντας ότι τα νοσήματα έχουν τη δική τους φυσική εξέλιξη και πρέπει να ταυτοποιούνται και να ταξινομούνται με βάση τα χαρακτηριστικά τους, αλλά οι αντιλήψεις του δεν έτυχαν ιδιαίτερης προσοχής μέχρι το 19ο αιώνα, όταν θεσπίσθηκαν οι αντικειμενικοποιούμενες τεχνικές φυσικής εξετάσεως, όπως η επισκόπηση, η επίκρουση, η ακρόαση, η σφυγμομανομετρία και η θερμομέτρηση. Αργότερα, με τις συσχετίσεις, αφενός μεν των φυσικών ευρημάτων και αφ'ετέρου των μακροσκοπικών και μικροσκοπικών νεκροτομικών παρατηρήσεων, οι ορισμοί και η ονοματολογία των νοσημάτων άλλαξαν εντελώς, διαμορφούμενων περισσότερο διακριτών νοσογραφικών προτύπων. Οι προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή επιταχύνθηκαν ιλλιγιωδώς, κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, καθώς νέοι χαρακτήρες προστίθενται στην περιγραφή των διαφόρων διακεκριμένων νοσογραφικών προτύπων, με την εισαγωγή της ακτινολογίας και των άλλων σύγχρονων απεικονιστικών μεθόδων, της επιδημιολογίας, της μικροβιολογίας, της ανοσολογίας, της βιοχημείας, του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου και της μοριακής γενετικής.
Από φιλοσοφικής απόψεως, τα ονόματα των νόσων δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται με την έννοια των ανεξάρτητων παθογενετικών οντοτήτων, επειδή κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν την υπόθεση ότι υπάρχει οριοθετημένος αριθμός νοσογραφικών προτύπων, τα οποία είναι τα μοναδικά από τα οποία μπορεί να αρρωστήσουν τα διάφορα είδη του πλανήτη μας. Τα ονόματα των νόσων αποτελούν μάλλον αυθαίρετα λεκτικά σύμβολα, που διευκολύνουν την ομαδοποίηση ατόμων με παρόμοια κλινική εικόνα, που είναι απότοκη αντεπιδράσεων περισσότερων προκλητικών παραγόντων με τον ξενιστή. Η ονοματολογία των νόσων πρέπει να είναι σύντομη και περιγραφική και να σχετίζεται με ανάγκες επικοινωνίας και ταξινομήσεως. Με κανένα τρόπο δε μπορεί η θεραπεία να αποφασίζεται στη βάση της ονοματολογίας των νοσημάτων. Αυτό θα επέσειρε το μέγιστο κίνδυνο να προστεθούν σε έναν ασθενή φάρμακα περιττά ή και επιβλαβή, σε κάποιον άλλο δε, να του αποστερηθούν αναγκαία για τη θεραπεία του, τη βελτίωση ή την αναχαίτηση της εξελίξεως της βλάβης.