Πνευμονική εμβολή, παθοφυσιολογία

•  διαταραχές της μηχανικής
  • αύξηση του νεκρού χώρου.
    • ετερόπλευρος βρογχόσπασμος. Εντοπίζεται στην περιοχή που εγαταστάθηκε το έμβολο και οφείλεται στην απελευθέρωση βρογχοσπαστικών ουσιών (βραδυκινίνης, σεροτονίνης) από τα ραγέντα αιμοπετάλια. Αποτελεί ανιροπιστικό μηχανισμό, προκειμένου να μειωθεί ο αυξημένος νεκρός χώρος.
  • ατελεκτασία. Λόγω εξαντλήσεως της επιφανειοδραστικής ουσίας, από έλλειψη προσφοράς πρώτης ύλης, λόγω της ισχαιμίας. 
  • αιμορραγικό οίδημα. Λόγω της ισχαιμίας.
• διαταραχές στην ανταλλαγή αερίων
  • υποξαιμία. λόγω μειώσεως του V/Q, εξ αιτίας εκτροπής αίματος στις παρακείμενες άθικτες περιοχές.
  • μείωση του παράγοντος μεταφοράς (TLCO) συνεπεία αυξήσεως της ταχύττηας διελέυσεως του αίματος στα πνευμονικά τριχοειδή.
  • διάνοιξη αγγειακών αναστομόσωεων.
  • μειωμένος βαθμός υποκαπνίας.  Ο πνευμονικός αερισμός αυξάνεται, μεν, λόγω της υποξαιμίας και διεγέρσεως περιφερικών υποδοχέων, αλλά το πλείστον αυτού "χάνεται" ως αερισμός του -αυξημένου- νεκρού χώρου. Έτσι, η υποκαπνία είναι λιγότερη, από εκείνη που πατρατηρείται σε άλλες μορφές υποξαιμίας, χωρίς αύξηση του νεκρού χώρου, όπως π.χ., επί πνευμονίας ή πνευμονικού οιδήματος.
• διαταραχές της πνευμονικής κυκλοφορίας
  • Επί μαζικής πνευμονικής εμβολής, παρατηρείται αύξηση της πνευμονικής αρτηριακής πιέσεως, για αποφράξεις >50% της πνευμονικής αγγειακής κοίτης.
    • Η αύξηση της πνευμονικής αρτηριακής πιέσεως οφείλεται σε:
      • αγγειοσύσπαση. αντανκλαστική, λόγω διεγέρσεως του συμπαθητικού και, επίσης, λόγω της αγγειοσυσπατικής δράσεως της απελευθερούμενης σεροτονίνης/βραδυκινης, από τα ραγέντα στον θρόμβο αιμοπετάλια.
      • ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας και της τριγλώχινος βαλβίδας. διανοιξη του ωοειδούς τρήματος.

πλευρική συλλογή, επί πνευμονικής εμβολής. Περίπου 50% των ασθενών με πνευμονική εμβολή εμφανίζουν πλευριτική συλλόγή στην CT, ώστε η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής πρέπει να θεωρείται στους ασθενείς με πλευριτική συλλογή. Η βιοχημία της πλευριτικής συλλογής που επιπλέκει πνευμονική εμβολή συχνά είναι μή ειδική, αλλά συχνόερα, πρόκειται περί εξιδρώματος. Οι συλλογές αυτές, είνια, μικρές, και συνήθως δεν απαιτούν παρεμβάσεις.
Η δύσπνοια επί πνευμονικής εμβολής  - οι αγγειακοί υποδοχείς. Ο μηχανισμός μέσω του οποίου οι αγγειακοί υποδοχείς προκαλούν δύσπνοια δεν έχει διευκρινιστεί. Η κλινική παρατήρηση ότι η οφειλόμενη στην πνευμονική εμβολή δύσπνοια αίορεται αμέσως μετγά την διενέργεια θρομβολύσεως απιυσία υποξαιμίας, υποδηλώνει ότι η διέγερση των αγγειακών υποδοχέων μπορεί να διαδραματίζει ρόλο στην εμφάνιση δύσπνοιας. Η διόρθωση της υποξαιμίας επί πνευμονικής εμβολής δεν απολήγει στην άρση της δύσπνοιας. Σπανιότερα, όπως είναι γνωστό, την ΠΕ συνοδεύει βρογχόσπασμος και περιοχική απόφραξη αεραγωγών, απότοκη των απελευερούμενων βρογχοσαστικών ουσιών από τα αιμοπετάλια, αλλά δεν μπορεί να εξηγήσει το κοινό εύρημα της δύσπνοιας επί ΠΕ. Η διέγερση των αγγειακών υποδοχέων μπορεί να προκαλεί δύσπνοια κατά πρωτοπαθή τρόπο, ανάλογο με το αίσθημα συσφίγξεως στον θώρακα που παράγουν διεγειρόμενες οι ίνες C, επί οαξεός βρογχοσπάσμου, Σε μια ανακοίνωση περιπτώσεως διαπιστώθηκε ότι η δύσπνοια επί φλεβοαποφρακτικής παθήσεως των πνευμόνων υποχώρησε μετά ετερόπλκευρη βαγοτομή (&44). Το γεγονός αυτόαποτελεί ένδειξη ότι μεσολαβείται από πονευμονικούς αγγειακούς υποδοχείς που διεγείρονται από υψηλές αγγειακές πιέσεις ή από ίνες C που διεγείρονται από το πνευμονικό οίδημα ή και από τοις δύο παυθοφυσιολογικές παραμέτρους.