Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Όπως είναι γνωστό, τα ισχυρά οξέα, HCI, HNO₃ κλπ. διίστανται, σχεδόν εξ ολοκλήρου, σε Η⁺ και τις συζυγείς τους βάσεις. Σε χαμηλό pH (=υψηλή συγκέντρωση Η⁺) τα ασθενή οξέα, όπως, πχ., είναι τα οργανικά, διίστανται σε μικρό βαθμό, επειδή κάθε ελευθερούμενο Η⁺ αντικαθίστανται σχεδόν αμέσως. Με την αύξηση του pH, ο ρυθμός αντικαταστάσεως επιβραδύνεται, ώστε περισσότερα μόρια του οξέος ευρίσκονται με τη διισταμένη τους μορφή. Για κάθε οργανικό οξύ, υπάρχει ένα pH, στο οποίο τα μισά από τα μόριά του είναι αδιάστατα και τα άλλα μισά ευρίσκονται σε διάσταση ([Η⁺][Α^-]). Το pH αυτό ονομάζεται σταθερά διαστάσεως, pK, για το συγκεκριμένο οξύ

 Σ’ένα διάλυμα οξέων, οποιοδήποτε οξύ και εάν χρησιμοποιούμε μπορούμε να υπολογίσουμε τη [Η⁺] στο διάλυμα, αν γνωρίζουμε τη σταθερά διαστάσεως Κ του οξέος τούτου, τη συγκέντρωση των αδιαστάτων μορίων του και τη συγκέντρωση:

K_HA , [HA]/[A]=K_HB . [HB]/[B^_]=K_HC . [HC]/[C^-]

1/log[H⁺]=(1/log K)+log ([A^-][HA].

To [ ] δηλώνει συγκέντρωση.

Όπου ορίζεται:

 pH=log(1/[H⁺])=-log [H⁺]

Το pH είναι ο αρνητικός λογάριθμος της συγκεντρώσεως των Η⁺ ενός διαλύματος (1/log[Η⁺]) [HA]/[A^-]και ισούται με τον αρνητικό λογάριθμο της σταθεράς διαστάσεως του οξέος συν το λογάριθμο της σχέσεως [Α^-] / [ΗΑ] της συγκεντρώσεως της συζυγούς βάσεως δια τη συγκέντρωση των αδιαστάτων μορίων, του οξέος.

Η εξίσωση  μετασχηματίζεται στην:

pH=pK+log([H⁺]/[HA]          εξίσωση Hendelson-Hasselbalch

To pK ορίζεται σαν τον αρνητικό λογάριθμο της [Η⁺], στη συνθήκη κατά την οποία τα μισά μόρια του οξέος είναι αδιάστατα ([ΑΗ]), ενώ τα άλλα μισά διισταμένα [Η⁺][Α^-].