Προεγχειρητική εκτίμηση (διε-) μετεγχειρητικού κινδύνου

Ενώ καμιά μόνη δοκιμασία δεν μπορεί αποτελεσματικά να προβλέψει το διεγχειρητικό/μετεγχειρητικό κίνδυνο νοσηρότητας και θνητότητας από πνευμονικές επιπλοκές, ο FEV1, που προέρχεται από άρτια εκτελεσθείσα σπιρομέτρηση, παρέχει χρήσιμες πληροφορίες. Επί FEV1 >2 L ή του 50% της προβλεπόμενης τιμής του, οι μείζονες επιπλοκές είναι σπάνιες[i].

Ο διεγχειρητικός κίνδυνος εξαρτάται από τη θέση της επεμβάσεως, καθώς οι θωρακοτομές ενέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο μετεγχειρητικών επιπλοκών. Ακολουθούν οι επεμβάσεις στην άνω κοιλία και έπονται οι επεμβάσεις στην κάτω κοιλία. Στους παράγοντες κινδύνου για πνευμονικές επιπλοκές, σχετιζόμενους με τον ασθενή, συγκαταλέγονται οι προϋπάρχουσες πνευμονοπάθειες ή καρδιοπάθειες, η πνευμονική υπέρταση, η δύσπνοια κοπώσεως, το βαρύ καπνιστικό ιστορικό, οι πνευμονικές λοιμώξεις, ο βήχας, ιδίως ο παραγωγικός βήχας, η παρωχημένη ηλικία (>70 ετών), η δυσθρεψία, η γενική καχεξία, η νοσογόνος παχυσαρκία, και η παρατεταμένη επέμβαση.

Η εκτίμηση για θωρακοτομή τυπικά περιλαμβάνει την πρόβλεψη του μετεγχειρητικού FEV1 από τις τιμές του προεγχειρητικού FEV1. Επί οριακής περιπτώσεως, η θεώρηση της συνεισφοράς του εναπομένοντος πνευμονικού ιστού μπορεί να προσεγγιστεί με σπινθηρογράφημα αιματώσεως. Το ποσοστό αιματώσεως (Q̇) του εναπομένοντος πνευμονικού παρεγχύματος ή των πνευμονικών τμημάτων, συνήθως είναι ανάλογο του αερισμού του και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της μετεγχειρητικής λειτουργίας όπως φαίνεται στην ακόλουθη εξίσωση:

 

Μετεγχειρητικό FEV1 =προεγχειρητικό FEV1  Χ Q̇% του εναπομένοντος πνεύμονος.

 

Π.χ., εάν ο προεγχειρητικός FEV1 είναι 1.6 L και ο υπό εξαίρεση πνεύμονας αποσπά το 40% της αιματώσεως, ο μετεγχειρητικός FEV1 θα είναι 1.6 Χ 40=0.96 l. Όπως έχει αναγνωρισθεί, κάθε περίπτωση με μετεγχειρητικό FEV1 <0.8 συνήθως  κατατρύχεται από αναπνευστική ανεπάρκεια και μπορεί να παριστά μη αποδεκτό βαθμό διεγχειρητικού κινδύνου.

Η ΑΑΑΑ και οι δοκιμασίες καρδιοπνευμονικής κοπώσεως εισφέρουν στην  αποτίμηση του μετεγχειρητικού κινδύνου σε ασθενείς προεγχειρητικό FEV1 < 2.0 ή 50% της προβλεπόμενης τιμής. Ασθενείς με αρνητικό καρδιολογικό ιστορικό και φυσιολογικό ΗΚΓ, που υπεβλήθησαν σε λειτουργικό έλεγχο αναπνοής και ανέδειξαν FEV1 και DLCO με τιμές μεγαλύτερεςς των 80% των προβλεπόμενων τιμών τους θεωρούνται ότι είναι ικανοί να υποστούν πνευμονεκτομή με ασφάλεια[ii]. Έχει δειχθεί ότι οι δοκιμασίες καρδιοοπνευμονικής κοπώσεως και, ιδιαίτερα, ο έλεγχος της V̇O2 MAX ως ποσοστό της προβλεπόμενης τιμής του, είναι πλέον αξιόπιστος δείκτης για την αποτίμηση των μετεγχειρητικών επιπλοκών, αλλά δείκτες κόστους/οφέλους δεν έχουν εκπονηθεί.

 

[i] Olsen GN. The evolving role of exercise testing prior to lung resection. Chest 1989·95:218.

[ii] Hadeli KO, Siegel EM, Sherrill DL, et al. Predictors of oxygen desaturation during submaximal exercise in 8,000 patients. Chest 2001·120:88.