Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Αποτελεί πρόσθετη μέθοδο ποσοτικοποιήσεως της μεταβολικής συνεισφοράς στις μεταβολές της οξεοβασικής ισορροπίας. Η χρήση της τιμής των HCO₃̄ για την  αλκαλική άποψη της οξεοβασικής ισορροπίας παίρνει υπ΄όψη της μόνο την αποτελεσματικότητα του ρυθμιστικού συστήματος Η₂CΟ₃/ HCO₃̄. Άλλα ρυθμιστικά συστήματα (à1167-1169), όπως εκείνο της Hb, επιδρούν σημαντικά στη διατήρηση της οξεοβασικής ισορροπίας. Ο προσδιορισμός της ΒΕ περιλαμβάνει τη μέτρηση του pH και του ㎩CO₂  επιπλέον της μετρήσεως της ολικής αιμοσφαιρίνης.

Η φυσιολογική τιμη της ΒΕ είναι ±2.0meq/l.

Συχνότατα η ΒΕ εκφράζει μόνο την περίσσεια. Στις περιπτώσεις αυτές, το έλλειμμα βάσεων εκφέρεται με αρνητική τιμή. Για κάθε είδους μεταβολική διαταραχή, τόσο η HCO₃̄, όσο και η ΒΕ μεταβάλλονται προς την ίδια κατεύθυνση. Αύξηση της συγκεντρώσεως των HCO₃̄, πχ., 26 mEq/l και θετική ΒΕ (+2 mEq/l) προκαλούνται από τις ίδιες διαταραχές. Το ίδιο και επί μειώσεως. Επειδή ως ρυθμιστικό σύστημα επεμβαίνει και η Hb, κάθε αύξηση των διττανθρακικών δεν επιφέρει ανάλογη αύξηση της ΒΕ και αντιθέτως. Έτσι, αύξηση των HCO₃̄, στα 34 mEq/l (κατά 10 mEq/l) δεν σημαίνει ότι, υποχρεωτρικά, η ΒΕ πρέπει να λάβει τιμή ίση με +10mE/l. Η τιμή της ΒΕ μπορεί να είναι λίγο μεγαλύτερη ή μικρότερη, ανάλογα με το ποσόν της Hb που χρησιμοποιείται. Για δεδομένο pH και ΡaCO₂ τις αυξήσεις στην τιμή της Hb που χρησιμοποιείται, παρακολουθούν αντίστοιχες αυξήσεις ή ελλείμματα της BE.  

Εάν υπάρχει μεταβολική απόκλιση στην οξεοβασική ισορροπία, τότε η Β.Β. αποκλείνει της Ν.Β.Β. και η διαφορά τους ονομάζεται περίσσεια (ή έλλειμμα) βάσεως (base excess, deficit, B.E. ή B.D.). Ανάλογα εάν υπερβαίνει ή υπολείπεται της Ν.Β.Β., η Β.Ε. μπορεί να έχει θετική ή αρνητική τιμή. Η θετική Β.Ε. δηλώνει ότι στο αίμα υπάρχει περίσσεια βάσεων, και αναφέρεται στο ποσό του οξέος που πρέπει να προστεθεί για να επαναφέρει το pH στην τιμή 7.40 σε θερμοκρασία 37°C και P_aCO₂ = 40 mmHg∙ ενώ αντίθετα, η αρνητική Β.Ε. δηλώνει έλλειμμα βάσεων και αναφέρεται στο ποσόν του οξέος που πρέπει να αφαιρεθεί (ή στο ποσό της βάσεως που πρέπει να προστεθεί) για την αποκατάσταση της ομοιοστάσεως.