Μεσολαβητές, μηχανισμοί απελευθερώσεως

Η απελευθέρωση των ενδοκυτταρίων μεσολαβητών συντελείται μ΄ένα από τους επόμενους δύο μηχανισμούς: 1) κυτταροτοξική απελευθέρωση. Η κυτταρική μεβράνη διασπάται και τα κυτταροπλασματικά ένζυμα και άλλα εμπεριεχόμενα συστατικά διαρρέουν στο περιβάλλον. Η λύση των μακροφάγων που προκαλείται από την ενδοκύτωση και τη φαγοκυττάρωση σωματιδίων, όπως το πυρίτιο και οι αντιδράσεις κυττάρου-αντι­σώ­ματος, παρουσία συμπληρώματος, είναι δύο παραδείγματα απελευθερώσεως μεσο­λαβητών με το μηχανισμό αυτό. 2) μη κυτταροτοξικοί μηχανισμοί. Κατά το μηχανισμό αυτό, που αφορά ‘εκκένωση’ ενδοκυττάριων κοκκίων, παρατηρούνται τα εξής: κατ΄αρχήν τα κοκκία μετακινούνται προς την κυτταρική μεμβράνη, η οποία συντήκεται με τη μεμβράνη των κοκκίων, και το περιεχόμενο των κοκκίων εξωθείται προς το περιβάλλον του κυττάρου. Η διαδικασία αυτή πυροδοτείται από [α] τη συνένωση των ανοσοσφαιρινών μέσω των Fc τμημάτων του μορίου τους, με ειδικούς υποδοχείς στην επιφάνεια του κυτ­τάρου, και, [β] μικρά πρωτεϊνικά μόρια ή πεπτίδια, όπως πχ., οι αναφυλατοξίνες, που προέρχονται από το συμπλήρωμα, [γ] από διάφορα πρωτεολυτικά ένζυμα, όπως, πχ., της θρομβίνης, κατά τη δράση της επί των αιμοπεταλίων, και, [δ] από διάφορες αντεπιδράσεις μεταξύ κυττάρων, όπως, πχ., μεταξύ βασεοφίλων-αιμο­πε­τα­λίων. Ο μη κυτταροτοξικός μηχανισμός εξωκυτταρώσεως μεσολαβητών εμφα­νίζει πολλές ομοιότητες με τη διαδικασία απεκκρίσεως που παρατηρείται κατά την απελευθέρωση ορμονών, ενζύμων και νευροδιαβιβαστών. Οι μηχανισμοί αυτοί προϋποθέτουν τη διάθεση ενέργειας (ΑΤΡ), την παρουσία ιόντων Ca++ στο εξωτερικό περιβάλλον και τη συμμετοχή των ενδοκυτταρίων μικροϊνιδίων και μικροσωληναρίων. Η εξέλιξη των διαδικασιών αυτών επηρεάζεται από την παρουσία κυκλικών νουκλεοτιδίων, του ΑΜΡ, GMΡ. Τα δύο νουκλεοτίδια έχουν, όμως, αντίθετες δράσεις. Ενώ, δηλαδή οι αυξημένες συγκεντρώσεις του κυκλικού ΑΜΡ διεγείρουν ή ενισχύουν την απέκκριση των ενδοκρινών και εξωκρινών αδένων, ταυτόχρονα αναστέλλουν την απελευθέρωση των μεσολαβητών, που επάγει το κυκλικο GMP. 

Μεσολαβητές, κυτταροτοξική απελευθέρωση
Μεσολαβητές, μη κυτταροτοξική απελευθέρωση