Εφύγρανση

Oι μηχανισμοί προστασίας του αναπνευστικού συστήματος διακρίνονται σε αντανα­κλαστικούς και μη αντανακλαστικούς και οι περισσότεροι από αυτούς εδράζονται και δρουν στους ανώτερους αεραγωγούς. Το αναπνευστικό σύστημα διαθέτει ισχυρούς μηχανισμούς διηθήσεως και κλιματισμού του εισπνεομένου αερορρεύματος, που εδράζονται -κυρίως- στη ρινοφαρυγγική περιοχή και τους ανώτερους αεραγωγούς.
Ο εισπνεόμενος αέρας εφυγραίνεται κατά τη διέλευσή του από τις ρινικές χοάνες. Ο κορεσμός του εισπνεόμενου αέρα συντελείται κατά 75% στο ρινοφάρυγγα και κατά 25% στο λάρυγγα, στην τραχεία και τους μεγάλους βρόγχους. Κατά την άφιξή του στην τραχεία, η σχετική του υγρασία έχει ήδη πλησιάσει στο επίπεδο κορεσμού. Η χαμηλή θερμοκρασία του εισπνεόμενου αέρα φαίνεται ότι διευκολύνει την ανάμιξη υδρατμών. Υπολογίζεται ότι η ημερήσια απώλεια νερού από τους αεραγωγούς για εφύγρανση του εισπνεόμενου αέρα υπερβαίνει τα 100gr στους ενήλικες. Η έκθεση της τραχείας σε εισπνοή αέρα με σχετική υγρασία μικρότερη των 100% προκαλεί σημαντική μείωση της ροής της βλέννης, που αποκαθίσταται με τη διόρθωση της υγρασίας του εισπνεομένου αερορρεύματος. Με την εφύγρανση του αναπνεόμενου αέρα επιτυγχάνεται η ρευστοποίηση των παχυρρεύστων εκκρίσεων, σε παθήσεις των μεγάλων αεραγωγών, που εκδηλώνονται με παθολογικής συστάσεως τραχειοβρογχικές εκκρίσεις, εκλυόμενες από υπερπλαστικούς ή/και υπερτροφικούς τραχειοβρογχικούς αδένες και καλυκοειδή κύτταρα. Σε περιπτώσεις με παράκαμψη των ανωτέρων οδών, όπως επί στοματοτραχειακής διασωληνώσεως, τραχειοστομίας ή εφαρμογής ρινοτραχειακού καθετήρα, ο εισπνεόμενος αέρας πρέπει να υφίσταται τεχνητή εφύγρανση, που να εξασφαλίζει 70% σχετικής υγρασίας· κι αυτό εξασφαλίζεται με τον εμπλουτισμό του εισπνεόμενου αέρα με 30 mg νερού ανά l αέρα.
Η θερμοκρασία και η υγρασία του εισπνεομένου αέρα επηρεάζουν σημαντικά το βαθμό καθηλώσεως των διαλυτών, αφυδατωμένων ή υγροσκοπικών αεροσολών ή σωματιδίων. Ο βαθμός καθηλώσεως εξαρτάται σημαντικά από τη σχετική υγρασία και τη θερμοκρασία, εφ΄όσον η μεγέθυνση που τα σωματίδια υφίστανται, καθώς εφυγραίνονται, διατρέχοντας τους αεραγωγούς, θα απολήξει σε αύξηση του αεροδυναμικού τους μεγέθους και θα επηρεάσει τη θέση και την έκταση της καθηλώσεώς τους.