Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Η σύνδεση της Hb με CO. Φυσιολογική τιμή < 1%.

Σε περιπτώσεις δηλητηριάσεως με ανθρακυλαιμοσφαιρίνη μεγαλύτερες ποσότητες αιμοσφαιρίνης έχει μετατραπεί σε HbCO, που παριστάνει μορφή αιμοσφαιρίνης που δεν έχει ικανότητα μεταφοράς O₂. Επειδή η συγγένεια της Hb με το CO είναι 210 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του O₂, ελάχιστες ποσότητες CO είναι ικανές να προκαλέσουν σοβαρά κλινικά προβλήματα.

Μονοξείδιο του άνθρακος παράγεται στον οργανισμό κατά τον καταβολισμό της αίμης. Η αντίδραση καταλύεται από ένα ένζυμο –την οξυγενάσης της αίμης- που έχει μια επαγωγική και μια συντηρητική μορφή. Το CO πιστευόταν ότι απλώς ήταν παραπροϊόν της διασπάσεως της αίμης, αλλά ήδη είναι γνωστό ότι ρυθμίζει πληθώρα κυτταρικών λειτουργιών, όπως φλεγμονωδών αντιδράσεων, κυτταρικού πολαπλασιασμού, και το δι΄αποπτώσεως κυτταρικό θάνατο. Γενικά θεωρείται ότι το CO παράγεται κάτω από συνθήκες stress, λόγω της ικανότητάς του να μορφοποιεί τη φλεγμονή.

Το μονοξείδιο του άνθρακος είναι πολύ επικίνδυνο αέριο για τους επόμενους λόγους:

• Το CO έχει πολύ μεγαλύτερη συγγένεια με την αιμοσφαιρίνη, συγκριτικά με το O₂, λόγω της οποίας δεσμεύεται ισχυρά και σταθερά με την Hb, αποκλείοντας την οξυγόνωσή τους. Εκτρέπει, επίσης, την ΚΚΑ προς τα αριστερά. Έτσι, το CO έχει την ικανότητα να εμποδίζει τη σύνδεση του O₂ με την Hb στους πνεύμονες και την αποσύνδεση της στους περιφερικούς ιστούς.Επειδή είναι αέριο άχρωμο, άοσμο, άγευστο και δεν προκαλεί κανενός είδους προστατευτικό ή αμυντικό αντανακλαστικό στους πνεύμονες, όπως βήχα, πταρμό, άπνοια, υπεραερισμό ή δύσπνοια και παρουσία του δε γίνεται αντιληπτή, μέχρις ότου, προσλαμβανόμενο σε ικανό ποσό, προκαλεί τα συνεπακόλουθα της δηλητηριάσεως, που είναι ανάλογα του ποσού της HbCO. Το κάπνισμα και η διαβίωση σε συνωστισμένες αστικές περιοχές προκαλεί αύξηση των επιπέδων της HbCO, από 1 %, που είναι απαντώμενη τιμή της επί υγιών, μη καπνιστών, που διαβιούν σε αγροτικές περιοχές, σε 5-10 %.