Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Στο βοτρυδιακό επίπεδο προωθούνται μικρότατα σωματίδια, των οποίων η αεροδυναμική διάμετρος δεν υπερβαίνει τα 10 μm, αν και σωματίδια μικρότερα των 0,01 μm επανεκπνέονται και διαχέονται σε κεντρικότερες περιοχές. Μερικά από τα σωματίδια αυτά παρασύρονται προς κεντρικότερα, κροσσωτά βρογχιόλια με τη μετακίνηση του κυψελιδικού υγρού. Από το επίπεδο αυτό απάγονται με την ευθύνη της βλεννοκροσσωτής λειτουργίας. Αντίθετα με τη σχετικά ταχέως επιτελούμενη κάθαρση των αμιγών αεραγωγών, η οποία συντελείται, όπως μόλις προειπώθηκε, σε διάστημα λίγων ωρών, η κάθαρση στο βοτρυδιακό επίπεδο -δηλαδή στα βρογχιόλια που δεν έχουν κροσσούς και στις κυψελίδες- είναι μια παρατεταμένη διαδικασία, που διαρκεί πολλές ημέρες, ακόμη και μήνες, ανάλογα με το δείκτη διαλυτότητας των εισπνεομένων σωματιδίων. Κατά πειραματικές πληροφορίες, αδιάλυτα και αδρανή επιμερή παρουσίασαν βιολογική ημιζωή ένα χρόνο, μέχρι είκοσι μήνες, αλλά ακόμη και περισσότερο παρατεταμένοι χρόνοι έχουν ανακοινωθεί προκειμένου για κάθαρση αδιάλυτων ουσιών, όπως πχ., το διοξείδιο του πλουτωνίου. Σωματίδια με αεροδυναμική διά­με­τρο μικρότερη των 10 μm που καθηλώνονται επί των αναπνευστικών επιφανειών συγκρατούνται στη στιβάδα της επιφανειοδραστικής ουσίας. Δεν υπάρχει κροσσωτό επιθήλιο στα βρογχιόλια της περιοχής αυτής και είναι γνωστό ότι η ροή του κυψελιδικού υγρού προς τους κεντρικότερους αγωγούς είναι πολύ περιορισμένη στον ανθρώπινο πνεύμονα. Επομένως, οι αδιάλυτες ύλες που καθηλώνονται στη βοτρυδιακή δεξαμενή κατακρατούνται εκεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Τα σωματίδια αυτά είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη πνευμονικής ινώσεως, εμφυσήματος, λειτουργικών διαταραχών και καρκίνου του πνεύμονα. Σε προσεκτικά σχεδιασμένα πειράματα έχει δειχθεί ότι διαμερισμένα σωματίδια μπορούν να διασχίσουν το βρογχικό και κυψελιδικό επιθήλιο και να εγκατασταθούν στο διάμεσο χώρο, χωρίς να προϋποτίθεται η μεταγωγή τους με τα κυψελιδικά μακροφάγα. Ακολούθως, τα εγκατεστημένα στο διάμεσο χώρο κυψελιδικά μακροφάγα, εγκλωβίζουν και αδρανοποιούν τα σωματίδια (à1034). Εναλλακτικά, μετακινούμενα στο διάμεσο χώρο, τα κυψελιδικά μακροφάγα μπορούν να μεταφέρουν ξένα σωματίδια από τις κυψελίδες, αν και η υπόθεση αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί, πειραματικά. Επιπλέον, έχει δειχθεί ότι διαμερισμένη ξένη ύλη μπορεί να μετακινείται από το διάμεσο χώρο προς τα λεμφαγγεία, χωρίς τη συμμετοχή των μακροφάγων του διάμεσου χώρου.

Ένας άλλος πιθανός τρόπος καθάρσεως των σωματιδίων ή των φερόντων σωματίδια μακροφάγων διατίθεται μέσω του λεμφικού αποχετευτικού συστήματος και των λεμφαδένων του τραχειοβρογχικού δένδρου. Η οδός αυτή είναι βραδυτάτη, επίσης και, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες αναφορικά με τη λειτουργία της στον ανθρώπινο πνεύμονα, πιστεύεται ότι ο μέσος χρόνος ημικαθάρσεως δεν είναι μικρότερος των 1-2 ετών. Ακριβώς λόγω των βραδύτατων ρυθμών απομακρύνσεως εισπνεομένων σωματιδίων, η λύση τους και η φυσική και βιοχημική αδρανοποίησή τους είναι συχνά ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος τοπικής καθάρσεως.

κάθαρση κυψελιδική, μέσω λεμφαγγείων

κάθαρση κυψελιδική, μέσω τριχοειδών

επιστροφή