Ποικίλης διαφοροποιήσεως όγκοι, τα αδενοκαρκινώματα αποτελούνται από κυβοειδή ή κυλινδρικά κύτταρα, που φέρουν μικροσωλήνια, σχηματίζοντας αδενικούς σχηματισμούς, που, σε ποσοστό 50%, παράγουν μουσίνη. Αν και είναι δυνατό να διακριθούν στους τέσσερις παθολογοανατομικούς τύπους που προτείνονται στην ταξινόμηση του Π.Ο.Υ., με τη βοήθεια συμβατικής μικροσκοπήσεως φαίνεται ότι το βρογχοκυψελιδικό πρέπει να θεωρηθεί ως διακριτή κλινικο-παθολογοανατομική οντότητα. Ο τελευταίος τύπος φαίνεται ότι εξορμάται από τα πνευμονοκύτταρα τύπου ΙΙ και τα νεοπλασματικά κυλινδρικά κύτταρα διαστρωματώνονται στα τοιχώματα των προϋπαρχουσών κυψελίδων, χωρίς να διασπούν την αρχιτεκτονική τους συνέχεια.
Η επέκταση των όγκων αυτών εκδηλώνεται με έναν από τρεις διαφορετικούς τύπους:
Με τον πρώτο τύπο αναπτύξεως, το καρκίνωμα εμφανίζεται ως μονήρης, ευμεγέθης περιφερικός όζος.
Με το δεύτερο τύπο αναπτύξεως, ο καρκίνος επεκτείνεται με τη μορφή πολυεστιακής νόσου.
Με τον τρίτο τρόπο αναπτύξεως, ο όγκος εμφανίζει διάσπαρτη, προοδευτική επέκταση από λοβό σε λοβό, ώστε τελικά επινεμείται ολόκληρο τον πνεύμονα ή ακόμη και τους δύο πνεύμονες. Αντίθετα με το μεσοθηλίωμα, στο αδενοκαρκίνωμα ανιχνεύονται υψηλά επίπεδα CEA.
Η χαρακτηριστική, αλλά όχι σταθερή, παθολογοανατομική απεικόνιση του όγκου είναι αυτή της άτυπης αδενικής κατασκευής, με κυβοειδή ή κυλινδρικά κύτταρα, συχνά βλεννοπαραγωγά, σε σωληνώδεις, βοτρυοειδείς ή θηλωματώδεις σχηματισμούς. Πρέπει να σημειωθεί ότι βλεννίνη μπορεί σπανίως να παρατηρηθεί στους επιδερμοειδείς όγκους, ενώ αραιό ποσό βλεννοπαραγωγής χαρακτηρίζει, επίσης, τους μεγαλοκυτταρικούς όγκους. Tα αδενοκαρκινώματα προέρχονται από μεταπλαστικά κύτταρα, κύτταρα που εκκρίνουν βλεννίνη, κύτταρα Clara και πνευμονοκύτταρα τύπου ΙΙ των περιφερικών αεραγωγών και κυψελίδων. Βιοχημικοί δείκτες, όπως η πρωτεϊνη 10κD των κυττάρων Clara και η προερχομένη από την επιφανειοδραστική ουσία πρωτεΐνη Α για περιφερικούς αεραγωγούς, αποβαίνουν θετικοί στο 41% των αδενοκαρκινωμάτων και σε μικρότερο βαθμό στους άλλους μη μικροκυτταρικούς όγκους. Για την ταυτοποίηση του αδενοκαρκινώματος, χρησιμοποιούνται με αυξανόμενη συχνότητα ιστοχημικές μέθοδοι, μονοκλωνικά αντισώματα και το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Με τις μεθόδους αυτές το αδενοκαρκίνωμα χρωματίζεται θετικά για το CEA και την κερατίνη.
Τα ευρήματα αυτά, συνεπικουρούμενα από τα ιδιαίτερα κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά του όγκου, όπως η μικρότερη -σχετικά- ηλικία, η προτίμηση στο γυναικείο φύλο και η επίπτωσή του σε μη καπνιστές, αποτελούν χρήσιμες κλείδες στους διαγνωστικούς προβληματισμούς της παθήσεως και τη μελέτη των βιολογικών, παθογενετικών και προγνωστικών χαρακτήρων των ΜΜΚΠ.