Η μεσοθωρακοσκόπηση επινοήθηκε από τον Carlens, προ 35 περίπου ετών, προκειμένου να διευκολυνθεί η σταδιοποίηση και ο έλεγχος της επινεμήσεως του ανώτερου μεσοθωρακίου (πάθηση βαθμίδας Ν2 ή Ν3).
Σε ασθενείς με απρόσιτες στη βρογχοσκόπηση, περιφερικές βλάβες, αλλά με διογκωμένους πυλαίους λεμφαδένες (διαμέτρου≥1 cm) και επινέμηση των αδένων του ανώτερου μεσοθωρακίου, η μεσοθωρακοσκόπηση ή μεσοθωρακοτομή, μπορεί να αποβεί αποδοτική στην ιστολογική τεκμηρίωση και τη σταδιοποίηση της παθήσεως. Η μεσοθωρακοσκόπηση χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλά ποσοστά διαγνωστικής αξίας, πολύ χαμηλά επίπεδα νοσηρότητας (περίπου <2.3%) και ανεκτά επίπεδα θνησιμότητας (<1%).
Αποτελεί περισσότερο ευαίσθητη και περισσότερο ειδική μέθοδο, ακόμη και από αυτήν την υπολογιστική τομογραφία, καθώς η τελευταία μπορεί, σε υψηλή αναλογία περιπτώσεων, να αποβεί εσφαλμένως θετική, αποτρέποντας τη χειρουργική εξαίρεση σ΄ένα σαφώς χειρουργήσιμο όγκο ή εσφαλμένως αρνητική, επιβάλλοντας μια περιττή χειρουργική επέμβαση σ΄έναν ασθενή με ανεγχείρητο όγκο.
Συμπερασματικά, εφόσον η περιεγχειρητική νοσηρότητα και θνησιμότητα μετά θωρακοσκόπηση είναι αμελητέες, ενώ παράλληλα η ευαισθησία και η ειδικότητα της υπολογιστικής τομογραφίας είναι μικρή και η διαγνωστική συμβολή της τελευταίας στη σταδιοποίηση του βρογχογενούς καρκινώματος περιορισμένη, η μεσοθωρακοσκόπηση πρέπει να επιλέγεται συχνότερα, ιδίως σε ασθενείς με όγκο της βαθμίδας Τ2 ή Τ3 ή σε ασθενείς με αδενοκαρκινώματα ή μεγαλοκυτταρικά καρκινώματα βαθμίδας Τ1 (στους οποίους οι ψευδώς αρνητικές εκβάσεις της CT είναι πολύ αυξημένες), ακόμη και όταν η αξονική τομογραφία του μεσοθωρακίου είναι αρνητική. Από τους υπόλοιπους ασθενείς με όγκο βαθμίδας Τ1 πρέπει να υποβάλλονται σε μεσοθωρακοσκόπηση μόνο εκείνοι στους οποίους η CT μεσοθωρακίου είναι αρνητική. Ασθενείς με όγκο στον αριστερό άνω λοβό, ή υποψία επινεμήσεως αδένων επιπέδων 5 ή 6, πρέπει να υποβάλλονται σε εκτεταμένη μεσοθωρακοσκόπηση.
Η διαγνωστική ακρίβεια του μεσοθωρακοσκοπικού δείγματος είναι καλύτερη προκειμένου περί μικρο- και μεγαλο- κυτταρικού καρκινώματος. Ο ενδεδειγμένος χρόνος που θα εκτελεσθεί η μεσοθωρακοσκόπηση επαφίεται στην επιλογή του χειρουργού, αλλά κατά προτίμηση εκτελείται περίπου μία εβδομάδα πριν από τη θωρακοτομή.
Οι λεμφαδένες του πρόσθιου μεσοθωρακίου διηθούνται συχνότερα επί όγκων του αριστερού άνω λοβού και μπορούν να προσπελασθούν με πρόσθια μεσοθωρακοσκόπηση ή μεσοθωρακοτομή, μέσω περιορισμένης, παραστερνικής θωρακοτομής (μέθοδος Chamberlain) ή τέλος με την τεχνική της υποβοηθούμενης οπτικής θωρακοσκοπήσεως (video-assisted thoracoscopy).