Oι πνεύμονες είναι ογκοελαστικά όργανα που διατείνονται κι εκπτύσσονται μέσω συμπιεζόμενου αγωγού, μεταβαλλόμενης αντιστάσεως. Περιέχεται σ΄ έναν, επίσης, ογκοελαστικό περιέκτη, με διαφορετικές ιδιότητες, το θωρακικό κλωβό. Έχει, πράγματι, ομοιότητες με το φυσητήρα του σιδηρουργού, όπως ήθελε ο Αριστοτέλης και ο μεταγενέστερος Leonardo da Vinci: "Η φύσις του οργάνου παραπλησίαν είναι ταις φύσαις ταις εν τοις χαλκίεις, Αριστοτέλους, Μικρά φυσικά". Οι πνεύμονες ευρίσκονται, συνεχώς, σε κατάσταση μικρότερης, κατά την εκπνοή, ή μεγαλύτερης, κατά την εισπνοή, διατάσεως, έχοντας μια μόνιμη τάση συμπτύξεως, δηλαδή μειώσεως του όγκου τους, που οφείλεται στις ελαστικές ιδιότητες του πνευμονικού παρεγχύματος. Αντίθετα, ο θώρακας που είναι σχετικά ελαστικό όργανο, ευρίσκεται, συνεχώς, σε κατάσταση μικρότερης (κατά την εισπνοή) ή μεγαλύτερης (κατά την εκπνοή) συσπάσεως και τελεί υπό συνεχή, αλλά κυμαινόμενη τάση εκπτύξεως (δηλαδή αύξηση του όγκου του, με ανάσπαση των πλευρών και επιπέδωση του διαφράγματος). Σε φυσιολογικές συνθήκες, το ένα όργανο συγκρατεί το άλλο, διατασσόμενα κατά σειρά, και το σύστημα ισορροπεί σε μια θέση, που ονομάζεται λειτουργική υπολειπομένη χωρητικότητα, FRC, που οριοθετείται στο τέλος της ήρεμης εκπνοής και είναι μέγεθος αναπαραγώμενο. .
Από το επίπεδο της FRC, επιτρέπονται μικρές, σχετικά, αποκλίσεις ανάλογες με τις επενεργούσες δυνάμεις για την πραγματοποίηση της εισπνοής (σύσπαση των εισπνευστικών μυών) ή της εκπνοής (επαναφορά του μήκους των ελαστικών ινών ή/και σύσπαση των εκπνευστικών μυών). Στην κατάσταση αυτή, κανένα από τα συζευγμένα όργανα (θωρακικός κλωβός-πνεύμονες) δεν ευρίσκεται στη δική του ουδέτερη κατάσταση, αλλά σε κατάσταση ουδετερότητας είναι το σύστημα, ως σύνολο. Εάν η ζεύξη τους καταργηθεί, όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις πνευμοθώρακος, η εισαγωγή αέρος στην υπεζωκοτική κοιλότητα αποσυμπλέκει το σύστημα και επιτρέπεται, έτσι, σε κάθε όργανο να λάβει τη θέση της δικής του ουδετερότητας: Οι πνεύμονες συμπτύσσονται και ο κλωβός εκπτύσσεται. Το ίδιο συμβαίνει και μετά το θάνατο. Η FRC αντανακλά τον όγκο, στον οποίο η εκπνευστική τάση (συμπιέσεως) του πνευμονικού παρεγχύματος είναι ακριβώς ίση και αντίθετη με την εισπνευστική τάση (διατάσεως) του θωρακικού κλωβού.
βλέπε: μηχανική της αναπνοής