Αναπνευστική αντιρρόπιση, όρια

Ο κυψελιδικός αερισμός τροποποιείται εξ αιτίας μεταβολικών διαταραχών. Έτσι, επί αυξήσεως της περιεκτικότητας CO₂ , στο αίμα, προκαλείται αύξηση του πνευμονικού αερισμού, ώστε να επιταχυνθεί η αποβολή του πλεονάζοντος CO₂, ενώ επί μειώσεως της περιεκτικότητας, επάγεται επιβράδυνση του αερισμού, προκειμένου να διατηρηθούν φυσιολογικά επίπεδα CO₂

H αποδοτικότητα της αναπνευστικής αντιρροπήσεως αναιρείται μετά λίγες ημέρες, καθώς η ελάττωση της PaCO₂ επιφέρει μεταβολές στο ρυθμό νεφρικής επαναρροφήσεως των HCO₃̄. Πράγματι, επί μεταβολικής οξεώσεως, η αντιρροπιστική ελάττωση της P_aCO₂ προκαλεί μείωση της επαναρροφήσεως των HCO₃̄ από τους νεφρούς και επομένως της συγκεντρώσεώς τους στο πλάσμα, με τελικό αποτέλεσμα τη σταθεροποίηση του pH σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα που θα είχε, χωρίς την αντιρροπιστική επίδραση του υπεραερισμού⁷. Οι περισσότερες μορφές μεταβολικής οξεώσεως (κετοξέωση, γαλακτική οξέωση κλπ.) είναι οξείες μορφές, ώστε η αντιρροπιστική αναπνευστική ανταπόκριση παραμένει αποδοτική.

 Ανάλογα φαινόμενα αφορούν την παρατεταμένη αναπνευστική αντιρρόπιση 1, επί μεταβολικής αλκαλώσεως. Ο αντιρροπιστικός υποαερισμός και η συνακόλουθη αύξηση της P_aCO₂, συνεπάγεται αύξηση της απεκκρίσεως Η⁺ από τους νεφρούς και περαιτέρω αύξηση των HCO₃̄ στο πλάσμα∙ με αποτέλεσμα τη διατήρηση της αλκαλιαιμίας.

Ανάλογα με το εάν η πρωτοπαθής μεταβολική αλκάλωση είναι πρόσφατης ή χρονιότερης εγκασταστάσεως, ενδέχεται να παρατηρηθεί μικρή αύξηση της P_aCO₂ (45mmHg), με την οποία θα επιχειρηθεί διόρθωση του αλκαλικού pH, αλλά όχι αποκατάστασή του. Η σχέση της αντιρροπήσεως έχει ως εξής: Η P_aCO₂ αυξάνεται κατά 0.7 mmHg για κάθε 1 meq/l αύξηση των διττανθρακικών ή της ΒΕ. Αντίθετα, οι ασθενείς που εμφανίζουν δευτεροπαθή μεταβολική αλκάλωση, εμφανίζουν θετική ΒΕ, ως αντιρροπηστική μεταβολή της αναπνευστικής οξεώσεως και όξινο pH (<7.4). Η μεταβολική αντιρρόπηση στην πρωτοπαθή αναπνευστική διαταραχή δεν απολήγει σε υπερδιόρθωση του pH, το οποίο παραμένει όξινο.

βλέπε: αναπνευστική αντιρρόπηση 2

Η μεταβολική οξέωση διεγείρει τους κεντρικούς και περιφερικούς χημειοϋποδοχείς προς πρόκληση κυψελιδικού υπεραερισμού και πτώση της P_aCO₂. Η αντιρροπηστική αυτή διαδικασία (αναπνευστική αλκάλωση) επαναφέρει το pH προς το φυσιολογικό, αλλά δεν το αποκαθιστά τελείως. Το όριο μέχρι το οποίο μπορεί να μειωθεί η P_aCO₂, σε βαρειά μεταβολική οξέωση, είναι περίπου 10-15 mmHg. Η μέγιστη αντιρρόπηση συμβαίνει μέσα σε 12-24 ώρες από την εγκατάσταση της αρχικής διαταραχής και το επίπεδο στο οποίο φθάνει η P_aCO₂ για μια δεδομένη [HCO₃̄] μπορεί να εκτιμηθεί από την εξίσωση:

PCO₂=1.5X[HCO₃̄]+8+-2